Kazuo Ishiguro, Nie opuszczaj mnie

Tytuł oryginału: Never Let Me Go

Wydawnictwo Albatros

Okładka: miękka

Liczba stron: 320

Kathy H. jest trzydziestoletnią opiekunką i absolwentką zacisznej, elitarnej akademii o nazwie Hailsham. W alternatywnej Anglii z lat 90. Kathy przygotowuje się do kolejnego etapu swojego życia jako dawczyni i wspomina swoją przeszłość jako studentki. Przywołuje przyjaciół z dzieciństwa - Ruth i Tommy'ego. 

Napisana w zwodniczo bezpośredniej i nieskomplikowanej narracji. Ishiguro przedstawia prześladującą, elegijną opowieść o sensie i tajemnicy życia. Tematyka powieści i fabuły jest dość prosta - tak prosta jak narracja Kathy: trójka przyjaciół dorasta w idyllicznej szkole na angielskiej wsi, gdzie są zachęcani do tworzenia dzieł sztuki. Proste, prawda?

Książka jest podzielona na trzy różne części, z których każda przedstawia etap życia Kathy. Część pierwsza zaczyna się od czasu, gdy jest studentką w Hailsham, gdzie zaprzyjaźnia się z Ruth i Tommym. Druga część przedstawia moment, gdy kończą szkołę i ich drogi się rozchodzą. W trzeciej części Kathy zostaje opiekunem, ale w pewnym momencie los znów stawia na jej drodze Ruth i Tommy’ego.

Wszystko, co wspomina, prowadzi do ostatecznego, nawiedzającego czwartego aktu (przejście Kathy z opiekuna do dawcy), ale tego nie odczytamy z kart powieści. Gdy wspomnienia Kathy i prawda o jej dzieciństwie łączą się w większy, ostrzejszy obraz, „Nie opuszczaj mnie” staje się łamiącym serce fikcyjnym wspomnieniem. Ishiguro zadaje głośne pytania o naturę ludzkości i głębiny duszy.

Po przeczytaniu tej powieści widzę, że Ishiguro ma wiele wspólnego z Margaret Atwood, ponieważ wchodzi w sferę dystopijnej spekulacji, jednak bez literackiej pretensjonalności. I, podobnie jak najlepsze dzieła dystopijnej armaty, siła powieści leży nie tylko w chwytliwym założeniu lub błyskotliwych technikach fabularnych, ale raczej w sile bohaterów. Wpływ opowieści opiera się na jednym wielkim skręcie. Piękno pracy Ishiguro jest cichym objawieniem i prowokującym do myślenia podtekstem.

„Nie opuszczaj mnie” to powieść kierowana charakterem. Zbudowana całkowicie na podstawie wspomnień  Kathy. Książka zapiera dech w piersiach subtelnością. Każdy z trójki przyjaciół jest wspaniale nakreślony wspomnieniami Kathy i bezpośrednią prozą Ishiguro. Ruth - silna, towarzyska wychowawczyni dziewcząt w Hailsham, staje się najlepszą przyjaciółką Kathy, a ich związek jest rozciągany i poddawany różnym próbom. Tommy jest outsiderem ze swoim płomiennym temperamentem i nieprzewidywalnymi napadami złości. Sama Kathy okazała się cichym członkiem grupy, nie tak dziwnie rozgniewaną jak Tommy czy przywódcą podobnym do Ruth. Cała narracja Kathy jest ciągle pochłonięta drobnymi subtelnościami jej przyjaźni z dominującą Ruth, jej społeczną pozycją w Hailsham i początkowym zmartwieniem Tommy'ego. Na początku wydaje się, że ta powieść nie ma nic wspólnego z nicością, co dzieje się całkowicie w umyśle Kathy, z jej niezliczoną ilością opinii na temat polityki władzy kliki kobiet. Ale gdy narracja się rozwija, bohaterowie zyskują więcej kolorów, a tło świata Kathy zaczyna się koncentrować - powstają znaczące, niemożliwe do zignorowania pytania o naturę ludzkiej duszy. Czy interakcje Kathy, Ruth i Tommy'ego są "normalne"? Dlaczego nikt w ich sytuacji nie powinien po prostu próbować uciec? Czy też po prostu ludzka natura akceptuje ograniczenia i zasady, których uczy się od urodzenia? Istnieje wiele interpretacji możliwych dzięki tej powieści. Dodaj do tego skąpe, otwarte i nieświadomie przepiękne dzieło Kazuo Ishiguro, i łatwo zrozumieć, dlaczego ta powieść została zakwalifikowana do nagrody Bookera.

„Nie opuszczaj mnie” to hipnotyzująca opowieść. Kathy opowiada swoją historię tak, jakbym siedziała obok niej na ławce, ciesząc się chłodnym dniem. Zawsze dając wskazówki dokąd zmierza. I choć książka nie sprawiła, żebym płakała, to  przez cały czas czułam nostalgiczny smutek. Niesamowita powieść o wspomnieniach, przyjaźni i miłości, ale też o niewyobrażalnym, przerażającym świecie.